Bodemverontreiniging kan verschillende oorzaken hebben. Zo kan er bijvoorbeeld een olietank in de grond zitten die na verloop van tijd is gaan roesten. Hierdoor kan er olie in de grond terechtkomen. Ook is er in het verleden gebruik gemaakt van zand en grond om het grondoppervlak te verhogen. Deze ophooglagen bevatten veelal zware metalen. Verder is er verontreiniging ontstaan door historisch gebruik van grond door bijvoorbeeld wasserettes, fabrieken en tankstations. Tot slot is veel bodemverontreiniging ontstaan door dumpingen van afval en restproducten. Met behulp van historisch onderzoek kunnen reeds bekende stortplaatsen gevonden worden.
Hoe schadelijk bodemverontreiniging precies is, kan alleen worden vastgesteld aan de hand van een bodemonderzoek. De kans dat je ziek wordt van bodemvervuiling is afhankelijk van de schadelijkheid van de stof die in de grond zit, de concentratie van de verontreiniging en de mate van blootstelling. Deze kans is echter wel erg klein, aangezien de blootstelling over het algemeen laag is. Bekend is bijvoorbeeld wel dat wanneer de concentratie lood boven de 100mg/kg is er schadelijke effecten kunnen optreden bij kinderen onder de zes jaar. Voor het milieu is bodemverontreiniging doorgaans wel schadelijk.
Bodemsanering is noodzakelijk wanneer er sprake is van ernstige bodemverontreiniging. We spreken van ernstige bodemverontreiniging wanneer er meer dan 25m3 grond verontreinigd is. Sinds 1987 geldt in Nederland de Wet bodembescherming (Wbb) die stelt dat het verplicht is voldoende zorg voor de bodem in acht te nemen. Op het moment dat er een ernstige bodemverontreiniging bekend is, moet er direct actie ondernomen worden door de zogenoemde ‘zorgplicht’. Bodemsanering is direct noodzakelijk bij sterk verontreinigde grond die risicovol is met betrekking tot de gezondheid, het milieu of verdere verspreiding.
PFAS is een verzamelnaam voor zo’n 6000 chemische stoffen, en staat voor poly- en perfluoroalkylstoffen. Deze stoffen komen van oorsprong niet in de natuur voor, maar zijn door mensen gemaakt. PFAS kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid en het milieu. Ze worden verwerkt in bijvoorbeeld cosmetica, kleding, anti-aanbaklagen van pannen en bakpapier, maar ook in bijvoorbeeld blusschuim. Dit komt, omdat ze bepaalde handige eigenschappen hebben, zoals brandwerendheid, en vuil- en waterafstotendheid. Deze stoffen kunnen echter in kleine hoeveelheden vrijkomen wanneer deze producten gebruikt worden, en via de lucht of afvalwater in de grond terechtkomen.
Wanneer verontreiniging geconstateerd wordt, is het afhankelijk van het moment van de verontreiniging of u verplicht bent het op te ruimen. Is de bodemvervuiling na 1 januari 1987 ontstaan, dan geldt de zogenoemde zorgplicht en bent u verplicht de verontreiniging zo snel mogelijk te saneren. Bodemverontreiniging die voor 1 januari 1987 is ontstaan, moet alleen verplicht worden opgeruimd wanneer meer dan 25 m3 grond ernstig verontreinigd is. Wel dient iemand die een woning of stuk grond wil verkopen, de koper te informeren over eventuele bodemverontreiniging. Wie de partij is die de werkzaamheden laat uitvoeren, dient in zo’n situatie onderling te worden afgesproken.
Over het algemeen zijn er twee methodes die wij kunnen hanteren: in-situ of ex-situ.
Bij een in-situ aanpak wordt de verontreiniging verwijderd zonder dat er grond wordt weggegraven. Hierbij blijft de bodemopbouw en -structuur behouden. De meest voorkomende aanpak is de ex-situ aanpak. De verontreiniging wordt bij deze methode weggegraven en afgevoerd. Vervolgens wordt het gat gevuld met schone grond.
